Borys Stan

Stan Borys, właśc. Stanisław Guzek ur. 3 września 1941 w Załężu w Rzeszowie – polski muzyk, piosenkarz, kompozytor, aktor i poeta.

Był uczniem różnych szkół, m.in. technikum rolniczego (TMR Łańcut) i budowlanego. Uczył się grać na skrzypcach, klarnecie i gitarze. Profesjonalną działalność artystyczną rozpoczął w 1958, występując w teatrach rzeszowskich. Zaczynał od pracy statysty i rekwizytora, potem grał w przedstawieniach.

W 1965 zadebiutował jako poeta, a jego dzieła opublikowano w „Nowinach Rzeszowskich”. Otrzymał też nagrodę w Turnieju Jednego Wiersza. Również w 1965 powstał zespół Blackout, którego był współzałożycielem. Od 1968 jest związany z formacją Bizony.

W 1969 rozpoczął karierę solową, wydając swój pierwszy album. W 1972 wystąpił gościnnie w filmie Uciec jak najbliżej. W 1973 za wykonanie utworu „Jaskółka uwięziona” otrzymał nagrodę dziennikarzy na 11. Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu[2]. W sezonie 1974/1975 występował w Teatrze Syrena w Warszawie.

W latach 1975–2004 mieszkał za granicą, najpierw w USA (Chicago), potem w Toronto w Kanadzie i w Las Vegas.

W 2001 przetworzony fragment jego utworu „Chmurami zatańczy sen” został wykorzystany w refrenie piosenki „Głucha noc” rapera Pei. Borys oskarżył rapera o kradzież własności intelektualnej. 1 września 2011 doszło do zawarcia ugody i wygłoszenia wspólnego oświadczenia, w którym zaznaczono, że to nie Ryszard „Peja” Andrzejewski umyślnie użył bez zgody autora fragmentu tekstu piosenki „Chmurami zatańczy sen”, wskazując, że raper poprosił swojego wydawcę o dopilnowanie formalności w związku z użyciem tekstu i poinformowania o tym Stana Borysa[3].

W 2004 był gwiazdą festiwalu w Syracuse, największego polskiego festiwalu w północno-wschodniej części USA[4]. W 2006 zaczął występować z zespołem Imię Jego 44 z Wrocławia, a 5 listopada 2006 w Filharmonii w Rzeszowie obchodził 45-lecie pracy artystycznej. We wrześniu 2009 ukazał się zbiór jego wierszy o tytule Co jest urokiem tego życia.

W 2014 wystąpił z utworem „Jaskółka uwięziona” w koncercie „25 lat! Wolność kocham i rozumiem” podczas 51. KFPP w Opolu[2]. Piosenkę wykonał także w trakcie 54. edycji festiwalu w 2017.

W dniu 3 września 2021 r. na deskach sali widowiskowej Wojewódzkiego Domu Kultury w Rzeszowie artysta hucznie świętował swoje 80 - te urodziny.

Stan Borys wraz partnerką w WDK-u 2021 r.